پيشگيری از بروز يا بدتر شدن علائم آسم

پرهيز از عوامل محركي كه سبب التهاب مجاري هوايي مي شوند موجب پيشگيري از بروز يا بدتر شدن علائم آسم مي گردد. اين عوامل خطر آغازگر آسم ناميده مي شوند. آغازگرهاي آسم و روش هاي پرهيز و كنترل اين عوامل عبارتنداز:

* هيره موجود در گردو خاك خانه ها (مایت)

هيره ها بند پاياني ميكروسكوپي هستند ( حدوداً 3/0 ميلي متر) كه با چشم غير مسلح ديده نمي شوند. تغذیه این موجودات از پوسته ریزی بدن انسان است . محل زندگي اين حيوان در لابه لاي پرز‌هاي فرش ، پتو ، مبلمان ، پرده ، تشك، بالش، اسباب بازيها ي پشمي و پارچه اي  و وسايل مشابه است . شرايط آب و هوايي گرم مرطوب – (مثلاً در زمستان كه اكثراً درب وپنجره ها بسته است و اغلب از بخور نيز استفاده مي شود ) رشد و تكثير اين موجودات را تسريع مي كند. تماس و استنشاق ذرات بدن و فضولات دفعی اين حيوانات سبب بروز یا تشدیدعلايم آسم مي گردد. لذا با استفاده از روش هاي زير بايد با آن ها مقابله كرد :

– بالش ها و تشك ها در پوشش هايي غيرقابل نفوذ پيچيده شود.
– كليه ملحفه ها هفته اي يكباردرآب داغ (60درجه سانتي گراد ) شسته شده ودرآفتاب خشك گردد.
– درصورت امكان ازقالي به عنوان كف پوش استفاده نشود.
– وسايل فراوان (اسباب بازي – كتاب ،‌مبلمان و …. ) در داخل اتاق كودك نگهداري نشود.
– سطح رطوبت اتاق در خانه یا محل كار  به 50 درصد یا کمتر كاهش يابد. بهتر است اتاق خواب آفتاب رو و داراي نور کافي باشد.
– هنگام نظافت منزل بهتر است فرد مبتلا به آسم در منزل نباشد و از جاروبرقی دارای فیلتر مناسب (HEPA) استفاده کرد.

* عوامل حساسيت زاي حيوانات

– به هيچ وجه اجازه ورود حيوانات دست آموز به رختخواب داده نشود.
– حيوانات دست آموز از خانه خارج گردند. ( گربه، ‌سگ وپرندگان …. )
– از به كاربردن بالش يا تشك حاوي پر، پشم و كرك اجتناب شود.
– سوسك از عوامل حساسيت زا است که با روشهاي مناسب در رفع اين حيوان تلاش گردد.

* دود سيگار

دود سيگار و ساير دخانيات (قليان، ‌پيپ و …. ) از مهترين علل افزايش بروز و تشديد علائم آسم بخصوص در كودكان مي باشند. حدود 4000 ماده سمي در دود سيگار شناخته شده است. بنابراين توصيه  مي شود :

– اجازه سيگار كشيدن در خانه يا فضاهاي بسته به هيچ كس داده نشود.
– از مصرف انواع مواد دخاني اعم از سيگار، قليان، پيپ، …… خودداري شود.

* تغذيه

تغذيه انحصاري با شيرمادر بخصوص در 6 ماه اول زندگي خطر بروز آلرژي و آسم را كاهش مي دهد. لذا براي پيشگيري از آسم بهتر است از شيرخشك و یا شیر تازه گاو استفاده نشود.

مصرف غذاهاي حاوي مواد نگهدارنده و رنگ های غذایی، غذاهای طبخ شده و آماده و کنسروی و فست فودها که آلرژی زا هستند به حداقل برسد. از طرف دیگر مصرف غذاهای تازه و سبزیجات و میوه جات افزايش يابد تا میزان آلرژی زایی غذا به حداقل برسد .

از آنجا که چاقی و آسم با هم بسیار ارتباط دارند و چاقی باعث افزایش شدت علائم آسم، افزایش تعداد حملات و کنترل نامناسب آسم می شود باید با تنظیم محتوای غذا و ورزش مانع از چاقی شد.

* آلودگي هوا

هواي آلوده حاوي مواد شیمیایی متعددي است كه موجب بروز و يا بدتر شدن آسم مي گردد. لذا بهتر است در مواقعي كه علائم هشدار دهنده نشاندهنده آلودگي شديد هوا هستند حتي المقدور از خروج از منزل و خصوصا ورزش درفضاي آزاد اجتناب گردد

استفاده از وسايل گرمايشي دود زا ( بخاري نفتي يا چوبي ، وجود تنور درمنزل و…… ) نيز از عوامل بروز و تشديد آسم به شمار مي روند و استفاده از وسايل گرمايشي غيردود زا توصيه مي گردد.

نورگیر بودن مستقیم فضای خانه و محل كار نیز از عوامل مهم کاهش حملات آسم است چرا که اولاً آفتاب باعث کاهش مایت ها و کپک ها می شود و ثانیاً باعث تولید Vit D فعال می گردد.

* بوهاي تند

بعضي از افراد نسبت به بوهاي تند مثل بوي رنگ و اسپري مو ،‌عطر و ادوكلن، سفيد كننده ها ،‌ جوهر نمك و شوینده ها واكنش نشان مي دهند لذا بايد از اين عوامل محرك در محیط خانه و محل كار اجتناب كنند.

* گرده هاي گياهان و قارچ ها

گرده هاي گياهي موجود درفضا ، اغلب سبب آسم و آلرژي هاي فصلي مي شوند. درختاني مثل نارون ، كاج ، سپيدار ،‌ علوفه هاي هرز در فصول مختلف مشكل ساز هستند. در فصل هاي گرده افشاني با بستن درب و پنجره ها مي توان از نفوذ گرده ها به اتاق جلوگيري كرد.

رطوبت و گرما سبب رشد قارچ ها وكپك ها مي گردند، كپك ها و قارچ ها از عوامل آلرژي زا در فضاهاي بسته به شمار مي روند. لذا بايد از منابع تكثير قارچ مثل جاهاي مرطوب اجتناب كرده و محل هاي مرطوب (حمام ، زير زمين ) مكرراً تميز شوند.

نگهداری گلدان های زینتی و متعدد در خانه باعث افزایش قارچ ها وکپک ها می شوند.