کنجد ، ارده و خواص آن
نام مصري كنجد Sesemt در ليست 20 متر طول گياهان دارويي Ebers papyrus مصر در 1550 سال قبل از ميلاد ثبت مي باشد.
حفاري هاي اخير باستان شناسي در تركيه نشان مي دهد كه بين سالهاي 900 تا 700 قبل از ميلاد در امپراتوري Urartu كه در حال حاضر Armenia مي باشد بذر كنجد كاشته مي شده و كنجد توليد مي شده و از ان ورغن كنجد استخراج و براي مصرف مردم عرضه مي شده است.
در داستان علي بابا و چهل دزد در كتاب هزار و يكشب امده است در موقعي كه دزدان براي باز كردن قفل عجيبي احتياج به يك رمز خاص براي باز شدن قفل داشتند نام ( كنجد باز كننده ) انتخاب شده و با ذكر اين رمز درب باز شده است و اين نشان ميدهد اين رمز با نام كنجد در داستان انتخاب شده است. زيرا فكر مي كردند كه تمام خوانندگان داستان بانام كنجد اشنايي دارند و به علاوه چون كنجد به محض رسيدن از غلاف ميوه كه به طور ناگهاني باز ميشود به بيرون پرتاب مي شود لذا اين نام را براي باز شدن ناگهاني درب انتخاب كردند.
در حال حاضر توليد كنجد در تمام دنيا درحدود 2 ميليون تن در سال مي باشد كه قسمت عمده آن براي روغن كنجد مصرف ميشود . چين بزرگترين توليد كننده آن است پس از چین به ترتيب هندوستان ، حبشه ، نيكاراگوئه ، سودان ، مكزيكو ، گواتمالا و سرانجام امريكاي شمالي مي باشد.
در ايران نيز مقدار محدودي كاشته مي شود كه دانه ان بيش از 90 درصد براي گرفتن روغن و تهيه ارده براي ساختن حلوا ارده و مقدار محدودي نيز به شكل دانه مصرف مي شود. که زمستان مصرف میشود وبسیار مفید و پر از انرژی است.
در اروپا و امريكاي شمالي روغن كنجد بمقدار زيادي براي توليد Margarine و ساير روغنهاي خوراكي با كيفيت بالا مصرف ميشود . اشخاصي كه معتقد به مصرف روغن با كلسترول خيلي كم هستند و رژيم كاهش كلسترول دارند و روغن كنجد مصرف مي كنند و همين امر موجب شده است كه تقاضاي زيادي در دنيا براي مصرف روغن كنجد باشد ، زيرا روغن كنجد يكي از منابع غني چربي هاي اشباع نشده كه از اين نظر مورد توجه در رژيم غذايي است ، مي باشد.
در هندوستان معمول است كه از روغن كنجد ، به عنوان مقوي و ملين و مسهل در سطح وسيعي استفاده مي شود.
در فرانسه از روغنن كنجد در ساختن عطرها ، صابونهاي و لوازم ارايش استفاده مي شود.
خاصیت اصلی انواع شیره و ارده، انرژیزا بودن آنهاست و برای فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم کردن خود احتیاج دارد، بهترین غذا محسوب میشوند.
اما حواستان باشد که هر دوی این مواد به غیر از انرژیزا بودن، درصد بالایی کالری هم دارند و اگر شما فرد کمتحرکی هستید که روزانه بیش از 20دقیقه پیادهروی منظم ندارید یا ورزش نمیکنید، بدانید که با خوردن این دو ماده مغذی، حتما چاقی و عوارض آن انتظارتان را میکشد.
ارده و شیره هر دو گرمی هستند و آب روی آتش برای خلاص شدن از رطوبت سردیخوردن.
قند حلواارده و حلواشکری و شیره برای افراد دیابتی مضر است؛ گرچه شیره خرما به دلیل داشتن مواد قندی کمضرر (گلوکز و ساکاروز)، برای بیماران دیابتی ضرر کمتری دارد ولی خوردن آن به آنها توصیه نمیشود .
کنجد که از مواد اصلی حلواارده است، منبع بسیار خوبی برای تامین کلسیم بدنتان است.همچنین مصرف آن کلسترول را کاهش میدهد.
از کنجد در درمان اختلالات کبد و کلیه استفاده میشود و برای درمان استخواندرد و درد مفاصل هم مفید است.
به دلیل تحرک بالای کودکان، مصرف حلواارده در وعده صبحانه، علاوه بر رساندن انرژی لازم به آنها، باعث تقویت حافظهشان هم میشود.
شیره و ارده هر دو طبیعت گرم دارند و مصرف آن برای گرممزاجها موجب غلیظ شدن صفرایشان میشود و نتیجه آن، جوش زدن در صورت و بدنشان است که راه درمانش هم خوردن میوههای تازه با طبیعت سرد است.
خواص ارده از نظر طب قدیم :
در كتب طب سنتي با نام رهشي آمده است و آن عبارت است از كنجد پوست گرفته بريان كه نرم ساييده شده باشد و به صورت مايع در ايد و روغن ان را نگرفته باشند . از نظر طبيعت طبق نظر حكماي طب سنتي گرم و تر است . و از منظر خواص معتقدند كه براي تقويت نيروي جنسي و تقويت بدن مفيد است . اگر به طور غليظ خورده شود دير هضم و ثقيل است و اشتها را از بين مي برد براي رفع اين عوارض ان را بايد با عسل و سركه مخلوط كرد و خورد .
ارده نرم كننده ي سفتي ها و ورم ها ي سفت داخلي است و دمل ها را نيز نرم مي كند و مسكن درد آن است هم چنين ضماد و ماليدن ان نيز همين خواص را دارد .
در مناطق خاور دور از نظر خواص دانه ي كنجد متفق القول اند كه مغذي و نرم كننده است . براي نرم كردن سينه مفيد است و ملين و مسهل است .
مدر و قاعده آور است .
دانه هاي سياه كنجد از نظر خواص ترجيح داده مي شود .
اين دانه ها به عنوان پاد زهر مورد توجه است و به علاوه براي معالجه ي بي حسي ، كرختي ، فلج ، يبوست و كاهش فشار خون بالا تجويز مي شود. هم چنين براي رفع بيماري ها ي رحم توصيه مي شود.مدر و قاعده اور است . دانه هاي سياه كنجد از نظر خواص ترجيح داده مي شود .
اين دانه به عنوان پادزهر موردتوجه است به علاوه براي معالجه بي حسي ، فلج ، يبوست و كاهش فشار خون بالا تجويز مي شود .
همچنين براي رفع بيماري هاي رحم توصيه مي شود. روغن دانه هاي كنجد جانشين برتري براي روغن زيتون است و به عنوان ظرف براي تهيه پمادها ، ماده مفيدي است و براي اين كار بايد سر را با ان مالش داد .
برگهاي كنجد لعابزا مي باشد و نرم كننده و محلل است دم كرده آن براي ردشد موي سر نافع است دم كرده گياه كامل مدر است.