غذاهای ممنوع برای کسانی که مشکلات گوارشی دارند

شاید شما هم جزء افرادی باشید که از درد معده، آروغ زدن‌های مدام، نفخ معده و ناراحتی در ناحیه شکم خود خسته شده‌اید؛ آمار ارائه‌شده از طرف مرکز پیشگیری و کنترل امراض آمریکا نشان می‌دهد میانگین مراجعه‌های سالانه به مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها برای حل مشکلات دستگاه گوارشی به 42 میلیون نفر می‌رسد.

به طور معمول، غذاهای پخته‌شده عامل اصلی مشکلات گوارشی هستند زیرا گرما، آنزیم‌های طبیعی موجود در خوراکی‌های خام را که به هضم غذا کمک می‌کنند از بین می‌برد و باعث کاهش 13 درصدی آنزیم‌های موجود در بدن انسان طی یک دهه می‌شود که این امر خود نیز موجب کهولت و پیری انسان می‌شود.

کسانی که از مشکل روده تحریک‌پذیر، سوزش سر دل، رفلاکس یا زخم معده رنج می‌برند، نسبت به غذاها و نوشیدنی‌های گوناگون واکنش‌های مختلف نشان می‌دهند؛ به عقیده متخصصان 10 ماده غذایی وجود دارد که معده نسبت به آن‌ها حساسیت نشان می‌دهد و می‌توانند مشکلات گوارشی را وخیم‌تر کنند.

* اگر ترش می‌کنید این چای و آدامس ممنوع

نعناع: با این که قرص نعناع فواید بسیاری دارد و به حل مشکلات گوارشی کمک می‌کند اما درعین‌حال می‌تواند تأثیر معکوس نیز داشته باشد و علائم سوزش سر دل را تشدید کند؛ نعناع با شل کردن دریچه تحتانی مری، ماهیچه‌ای که در انتهای مری واقع شده و در واقع دروازه معده محسوب می‌شود احتمال برگشت غذا از معده به مری (رفلاکس معده) را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود اسید معده از مری بالا برود. یادتان باشد هر چیزی که نعناع داشته باشد مثل چای، آدامس و قرص نعناع همین ویژگی را دارد.

* اگر نمی‌خواهید عفونی شوید

آب گازدار یا آب میوه: در هر 30 گرم از هر دو نوع نوشیدنی، سه چهارم قاشق چای‌خوری شکر وجود دارد؛ حتماً بارها شنیده‌اید که برخی افراد، دچار عدم تحمل قند موسوم به لاکتوز هستند اما عدم تحمل فروکتوز هم یکی دیگر از علل اساسی سندرم روده تحریک‌پذیر است. به طور کلی 30 درصد بزرگسالان، دچار سوء جذب فروکتوز هستند یعنی بدن آن‌ها کمتر از 25 گرم فروکتوز (تقریباً 6 قاشق) در هر نوبت جذب می‌کند، هرچه را که بدن قادر به جذب آن نیست، مثل اسفنج عمل می‌کند که آب را جذب روده‌های شما می‌کند و در همین حال موجب بروز عفونت در معده می‌شود.

* از قدیم توصیه کرده‌اند که ...

لوبیا: لوبیا می‌تواند در روده ایجاد گاز کند زیرا شامل اولیگوساکارید است، نوعی قند مرکب شامل مولکول‌هایی که برای روده کوچک خیلی بزرگ هستند؛ علاوه بر این، بدن قادر نیست این قند مرکب را تجزیه کند، زیرا آنزیم کافی برای این کار ندارد، به همین دلیل در معده ایجاد اتساع می‌کند و سپس فرد احساس ناراحتی می‌کند.

* نوشیدنی‌های یخی (همراه غذا)

سوءهاضمه لزوما بر اثر ترشح فراوان اسید معده ایجاد نمی‌شود بلکه اغلب به دلیل کمبود آن و هضم نامناسب غذا ایجاد می‌شود، بخش عمده‌ای از گوارش مربوط به اسید معده و آنزیم‌های گوارشی می‌شود؛ آنزیم‌های گوارشی در دمای معینی فعالیت دارند (حدود 38 درجه سانتی‌گراد) و نوشیدنی‌های یخ و انواع محصولات یخ زده می‌توانند مانع فعالیت آن‌ها و موجب سوءهاضمه شوند؛ پس بهتر است هنگام خوردن میان‌ وعده، نوشیدنی‌های گرم مثل چای کم رنگ یا آب گرم همراه با آب لیمو میل کنید و نوشیدنی‌های خنک را بگذارید بین وعده‌های غذایی اصلی.

* دشمن محبوب زخم معده

قهوه، اسیدهای موجود در قهوه می‌توانند موجب آسیب رسیدن به جداره معده و در نتیجه تولید هیدروکلریک اسید اضافی شوند که این امر منجر به سوءهاضمه و رفلاکس معده می‌شود، به ویژه در کسانی که مبتلا به زخم معده یا مستعد سوزش سر معده هستند؛ شما می‌توانید روزی یک فنجان چای شیرین‌بیان را جایگزین قهوه کنید، شیرین‌بیان برای درمان زخم و آرام کردن معده نیز استفاده می‌شود.

* مواظب باشید اسیدی نشوید

گوجه‌فرنگی می‌تواند مری را تحریک کند، نشانه‌های بیماری رفلاکس اسید یا سوزش سر معده را همراه داشته باشد و حتی باعث تشدید سوزش سر معده شود. این میوه - سبزی آبدار و خوش‌رنگ به شدت اسیدی است و ترشح اسیدهای گوارشی اضافی در معده را برمی‌انگیزد، در نتیجه این اسیدها می‌توانند به مری راه پیدا کنند، حساسیت آن را تشدید کنند یا به دیواره مری آسیب برسانند. خوراکی‌هایی که با گوجه‌فرنگی پخته می‌شوند مثل سس گوجه‌فرنگی، سس پیتزا و سس سالسا همه از این دسته‌اند.

* سالاد ممنوع برای افراد حساس

کلم بروکلی جزء سبزی‌هایی است که تولید گاز کرده و افرادی را که سندرم روده تحریک‌پذیر دارند، دچار مشکل می‌کند. بروکلی در دسته‌بندی فیبرهای محلول جا می‌گیرد و فیبری است که تا رسیدن به روده بزرگ، جایی که دستگاه گوارش تولید گاز می‌کند، تجزیه نمی‌شود. علاوه بر این، بروکلی حاوی مقدار اندکی رافینوز یا شکر حبوبات است که تجزیه آن هم تولید گاز می‌کند؛ این ماده در لوبیا هم یافت می‌شود.

* اگر آنزیم ندارید

لبنیات: طبق برآوردهای انجام شده 30 تا 50 میلیون نفر از بزرگسالان آمریکایی قادر به تحمل لاکتوز نیستند؛ انسان‌ها تنها گونه‌ای از موجودات هستند که قادرند بعد از شیر مادر باز هم شیر بخورند و بسیاری از افراد با قدم گذاشتن به دوران بزرگسالی دیگر توانایی هضم لاکتوز، (قند موجود در شیر) را ندارند. عدم تحمل لاکتوز به کمبود آنزیم لاکتاز در بدن برمی‌گردد که توسط سلول‌های جداره روده کوچک تولید می‌شود، بنابراین هر لاکتوزی که هضم نمی‌کنید تبدیل به طعمه‌ای برای باکتری روده شده و موجب تولید گاز توسط باکتری می‌شود؛ شیر، بستنی، پنیر و محصولات لبنی که برچسب بدون لاکتوز خورده‌اند مشکل شما را حل می‌کنند؛ همین طور می‌توانید شیر حاوی لاکتاز مصرف کنید و پنیرهای سفت؛ زیرا به طور طبیعی نسبت به پنیرهای نرم، لاکتوز کمتری دارند.

* زخم معده دارید؟ روغن غذا را کم کنید

غذاهای بسیار چرب مثل غذاهای سرخ‌شده علائم رفلاکس اسید و سندرم روده تحریک‌پذیر را افزایش می‌دهند، به این علت که غذاهای چرب دیرتر در بدن تجزیه می‌شوند، بنابراین مدت زمان بیشتری در معده می‌مانند، در نتیجه بدن به طور خودکار اسید معده بیشتری برای کمک به گوارش ترشح می‌کند؛ به خاطر داشته باشید که به طور کلی پرخوری نیز می‌تواند عمل هضم غذا را به تأخیر بیندازد و باعث شود معده اسید بیشتری ترشح کند.

* اسید اضافه در مری

شکلات، خوراکی دوست‌داشتنی است که خوردنش شب و روز نمی‌شناسد و ثابت شده برای سلامت قلب و عروق مفید است و خطر سکته را کاهش می‌دهد، اما درعین‌حال موجب سوءهاضمه و سوزش سر دل می‌شود. شکلات حاوی تئوبرومین، ترکیبی است که به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان مثل کاکائو، چای و قهوه یافت می‌شود، این ترکیب قادر است ماهیچه انتهای مری را شل کند و باعث تراوش اسید معده به مری شود، شکلات همچنین حاوی کافئین است، عامل دیگری که باعث می‌شود معده، اسید اضافه تولید کند.