با وجود سرعت و پیشرفت علوم پزشکی، موجی فراگیر در تمایل به طب مکمل و سنتی در جامعه پزشکی و بیماران مشاهده می گردد. طب سنتی ایران از قدیمی ترین مکاتب طبی است که متون علمی فراوانی دارد. کتاب مخزن الادویه متعلق به محمد حسین عقیلی از حکیمان قرن ۱۱هجری می باشد که در آن داروهای گیاهی، معدنی، حیوانی به طور کامل جمع آوری و خصوصیات ظاهری، منطقه کشت، نام های مختلف، طبیعت، خاصیت های درمانی، روش استفاده، مقدار مصرف، نکات احتیاطی در مصرف و مشابه آن را به شکلی دقیق بیان نموده است. با توجه به اینکه از مشکلات شایع زنان، تاخیر و یا قطع قاعدگی (با اصطلاح پزشکی آمنوره/ الیگومنوره) می باشد به نمونه ای چند که بتواند در جهت برقراری قاعدگی موثر واقع گردد می پردازیم. در این اثر از ۱۶۶ داروی مفرد (ساده) به عنوان «مدر طمث» (قاعده آور) یاده شده است.
نکته بسیار بسیار مهم: همه داروهای قاعده آور، منجر به سقط جنین نیز می شوند؛ بنابراین قبل از استفاده از آنها می بایست از عدم بارداری مطمئن بود. همچنین قبل از استفاده هر دارو با پزشک خود مشورت کنید.
پیاز- بَصَل (Allium cepa L)
طبیعت: گرم وخشک
قسمت مورد استفاده: پیاز و تخم
مورد مصرف: تسهیل جریان قاعدگی
روش مصرف: خوراکی به شکل خام یا پخته شده
منع مصرف: به اندازه مصرف خوراکی در بارداری و شیردهی مجاز است.
احتیاط: باعث افزایش ترشح صفرا و کاهش قند خون می شود.
ثوم (Allium sativum)
طبیعت:گرم و خشک
قسمت مورد استفاده: پیاز (bulb)
مورد مصرف: قاعده آور، آمنوره ثانویه، فعالیت محرک رحمی، دردهای دوران قاعدگی
روش مصرف: جوشانده برگ و ساقه، آبزن تهیه شده از جوشانده برگ و ساقه
منع مصرف: بارداری و شیردهی
احتیاط: همراه اختلالات انعقادی باعث افزایش فعالیت فیبرینولیتیک می شود.
موسیر- اُسقوردیون (Allium sativum)
طبیعت: گرم و خشک
قسمت مورد استفاده: ریشه پیاز مانند
مورد مصرف: قاعده آور
روش مصرف: خوراکی از جرم گیاه
منع مصرف: بارداری و شیردهی
اَفسَنتین (Artemisia absinthium L)
طبیعت: گرم و خشک
قسمت مورد استفاده: گل، تخم، شاخه و برگ
مورد مصرف: قاعده آور، افزایش ترشحات قاعدگی، محرک اعمال رحمی
روش مصرف: شیاف واژینال ،دم کرده
منع مصرف: شیردهی و بارداری، مبتلایان زخم معده
احتیاط: شیاف واژینال همراه عسل استعمال شود. به مدت طولانی مصرف نشود.
شنبلیله– حُلُبه (Trigonella foenum graecum L)
طبیعت: گرم و خشک در دوم
قسمت مورد استفاده: برگ، تخم، دانه
مورد مصرف: قاعده آور، محرک رحمی، افزایش ترشحات قاعدگی
روش مصرف: دم کرده خوردن برگ خام، جوشانده تخم
منع مصرف: بارداری و شیردهی
احتیاط: می تواند باعث کاهش قند خون شود.
نخود- حُمُّص (Cicer arietinum L)
طبیعت: گرم وخشک
قسمت مورد استفاده: دانه
مورد مصرف: قاعده آور
روش مصرف: پخته شده، پودر خام، آب پخته شده، آب ناشی ازخیسانیدن خام آن
منع مصرف:نوع سیاه آن می تواند باعث سقط جنین شود.
احتیاط: دربارداری و شیردهی به علت نفاخ بودن (دیر هضم بودن) مقدار کمتری مصرف شود.
رزماری- اکلیل- الجبل (Rosmurinus oflicinalis L)
طبیعت: گرم و خشک
قسمت مورد استفاده: برگ، ریشه
مورد مصرف: قاعده آور
روش مصرف: آشامیدن جوشانده ریشه و برگ
منع مصرف: بارداری و شیردهی
