آفت دهان و چند درمان خانگی و گیاهی
،آفْت (aphthous ulcer) یک بیماری شایع در دهان می‌باشد که ضایعات دردناک نکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه دیده می شود. علت آن ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد. زخم‌های آفتی وقتی ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام می‌دارد. حضور این مولکول‌ها باعث حمله لنفوسیت‌ها خواهد شد (همانند حمله همین سلول‌ها به بافت پیوند شده به بیمار) و نتیجه این فرآیند پیدایش زخم‌های آفتی خواهد بود.
بعضی از عوامل به عنوان علل زمینه ساز برای این بیماری معرفی شده‌اند که عبارتند از : زمینه ارثی، استرس، اختلالات ایمونولوژیک، عوامل هورمونی، کمبودهای تغذیه‌ای و نقایص خونی، سیگار و حساسیت های غذایی.
پیشگیری :
متوجه باشید که چه می خورید ، از غذاهائی که به نظر می رسد که دهان شما را تحریک می کنند پرهیز کنید. این ها می تواند شامل غذاهای اسیدی، آجیل ها و یا بعضی از ادویه ها باشد. در هنگام غذا خوردن با کسی صحبت نکنید ، گفته شد حتی آسیب های جزئی داخل دهان که بطور مثال از گاز گرفته شدن اتفاقی جدار دهان فرد ایجاد می شوند، می توانند باعث ایجاد زخم های آفتی شوند.
درمان آفت دهان با رعایت بهداشت دهان : مسواک زدن پس از هر وعده غذا و حداقل روزی یک بار استفاده از نخ دندان، می تواند دهان شما را پاکیزه نگه داشته و از غذاهائی که ممکن است باعث تحریک و ایجاد آفت شوند جلوگیری کند.
اقدامات ساده : کمبود عنصر روی در افراد مبتلا به آفت عود کننده گزارش شده است. توصیه می گردد افرادی که مرتباً و به تعداد زیاد آفت می زنند و یا آفت آن ها بزرگ بوده و التیام ضایعات زمان زیادی طول می کشد، جهت شناسایی عامل و بیماری های زمینه ای مستعد کننده تحت معاینات و آزمایشات کامل تری قرار گیرند.
رایج‌ترین درمان‌هایی که در این خصوص توصیه می‌شود شامل موارد زیر هستند:
– بهترین درمان برای آفت دهان استفاده از داروهای گیاهی مانند مریم‌گلی و عصاره گل میخک می باشد زیرا تاثیر آن بسیار سریع در حد ۲ الی ۵ دقیقه است.
– شست‌وشوی دهان با محلول آبلیمو-نــمک به صورت هر روز، دو یا سه مرتبه، می تواند مدت آفت ها را کاهش دهد.
مصرف نمودن میوه‌هایی نظیر سیب، خرما و خرمالو
برای درمان آفت دهان با سیب می‌توان روزی چند عدد سیب را مصرف نموده و همزمان عسل را روی محل آفت قرار داد یا می‌توان عسل را روی سیب مالیده و آن را به صورتی که مدت زیادی در دهان بماند، جویده و میل نمود. اگر آفت در دهان زیاد است و جویدن درد آور است، می‌توان در آب سیب، عسل ریخته و آن را جرعه جرعه نوشید، به طوری که برای مدتی در دهان بماند.
به افرادی که به صورت مدام در دهانشان آفت می‌زنند و از این موضوع ناراحت می‌باشند، توصیه می‌شود که خرمالو را در برنامه غذایی خود قرار دهند، زیرا خرمالو و آب آن خاصیت ترمیم کنندگی زخم‌ها را دارا است.
درمانگران طب سنتی هند برای درمان این بیماری راه حل بسیار ساده‌ای دارند. آن‌ها خوردن خرمای نرسیده را در تسکین و درمان این زخم‌ها بسیار موثر، می‌دانند. بنابراین به بیماران خود توصیه می‌کنند هنگام بروز زخم‌ها و آفت‌های دهانی در طول روز ۲ بار، ۳ تا ۴ خرمای نرسیده را به خوبی بجوند. از دیدگاه این درمانگران، خرما به دلیل داشتن ویتامین‌های گروه Bارزش غذایی ویژه‌ای دارد که در درمان زخم‌های دهانی بسیار موثر است.
– جفت بلوط، لایه نازک قهوه ای رنگی است که بین پوست بلوط و مغز آن قرار گرفته و به راحتی هم جدا می‌شود. این گیاه، اثرات بسیار مفیدی در بهبودی آفت و زخم‌های دهان دارد.
پنیرک، خطمی، خرفه و تخم خرفه خنک کننده فضای دهان و آرام‌بخش دردهای ناشی از آفت می‌باشند.
در این شرایط به پزشک مراجعه نمایید :
- اگر آفت در اثر خشن بودن دندان، بریس یا دندان مصنوعی ایجاد شده باشد، به دندانپزشک مراجعه کنید. تا زمانی که این نوع مشکلات برطرف نشود آفت دهان خوب نمی‌شود.
– اگر درجه حرارت بدن به ۳۸/۹ درجه سانتیگراد یا بالاتر برسد.
– اگر علی‌رغم درمان، آفت در عرض ۳ روز رو به بهبود نگذارد.
– اگر درد غیر قابل تحمل باشد و با درمان تخفیف نیابد.
– اگر کودکی که دهانش آفت می‌زند وزن کم کند.
